Tag Archives: Politikk

by | 18. januar 2020 · 08:03

Fortvila situasjon i Fron i 1850-åra

Bygda var overfolka og skarpe sosiale skille vart ein vond sirkel

Einar Hovdhaugen (1908-1996) politikar og bondehøvding, skreiv dei to binda om Gardar og slekter i Fron. I 1978 fekk han Norsk kulturråds pris for lokalhistorie.

Einar Hovdhaugen (1908-1996) politikar og bondehøvding, skreiv dei to binda om Gardar og slekter i Fron. I 1978 fekk han Norsk kulturråds pris for lokalhistorie. Foto: Torbjørn Mathisen/Vegar Skar

EINAR HOVDHAUGEN: Det var på mange måtar ein fortvila situasjon som rådde i bygdene her i 1850-åra. Standsskilnaden og det skarpe sosiale skille, som serleg voks fram og markerte seg sterkt på 1800-talet, utvikla seg til ein sår og vond sirkel, som vi først i vår tid har greidd å bryte ut av. Det er forståeleg at Thranerørsla greip om seg i Nord-Fron. Les meir →

2 kommentarar

Filed under Jordbruk

Tagged as , , ,

by | 3. april 2019 · 18:20

-I strid for første gang i sitt liv

Brigadér Smyth plasserte sin kommandoplass foran kirken i Kvam

Ein engelsk korporal skaut belta av ein tysk stridvogn ved Kvam.

Ein engelsk korporal skaut belta av ei tysk stridvogn ved Kvam.

For snart 79 år sidan hende dette:  Det tyske gjennombrotet i Tretten 23. april var den store katastrofen som fekk forsvaret av Gudbrandsdalen til å rakne.  Dette førte til det som truleg var det største og mest blodige slaget under felttoget i Sør-Noreg: Kampane i Kvam. Her fortel milforum om slaget. Les meir →

2 kommentarar

Filed under Kommunikasjon

Tagged as , , ,

by | 16. desember 2018 · 15:00

Ein hovding som ruvde!

Den dramatiske soga om Steiga-Tore

Steiga-Tore og Håkon Torefostre rir over Dovre. Måleri i Einbu-salen på Dale-Gudbrands gard.

IVAR KLEIVEN: Steiga-Tore var den mektigaste mannen som Gudbrandsdalen nokon gong har fostra. Om han ikkje synte fram dei beste sidene av folkelynnet til gudbrandsdølane, så lyt ein døme han etter tida som ho var, berre vel 70 år etter at kristendomen var komen til landet med tvang. Kor som er, var han ein hovding med ein vørnad og age, som rakk mykje vidare enn Gudbrandsdalen. Steiga-Tore var ein uroleg hause, sløg, grisk etter penning, men ein hovding som ruvde og hadde makt til å lede dølane dit han ville. Og døl var han tvers igjennom med eit breitt, fleipfullt ord på tunga om det såg aldri så mørkt ut.

Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar, Menn

Tagged as ,

by | 27. november 2018 · 19:01

Om brennevin og katolske kvinnfolk

Et spennende portrett av Ole Nilsen Steig og hans vanskelige ekteskap

Ole N Steig

Ole Nilsen Steig, 1813-1872

John Mælum var født på Mæhlum på Kjønås i 1843, og i 1911 skrev han ned noen erindringer fra sitt liv. Han skriver blant annet om slekt og kjenfolk på en svært underholdende og frisk måte. Han tenkte vel ikke at dette skulle offentliggjøres, men når det nå er gått over 100 år, og personene som omtales har vært døde i nesten 150 år, kan det være morsomt å få et lite innblikk i et liv som er så annerledes enn våre.

JOHN  MÆHLUM: Ole Nilsen Steig f. 1813, d. våren 1872, gift med Mari Olsdatter Hågenstad Han var den mest begavete mann jeg har kjent. Hans høye hvelvete panne og intelligente ansikt vitnet også om stor begavelse. Han var i lang tid pot og panne på Sør‑Fron. Fra fjernt og nær reiste folk til ham og søkte råd og vegledning i vanskelige spørsmål. Les meir →

2 kommentarar

Filed under Biografiar, Jordbruk, Kvinner, Menn

Tagged as , ,

by | 9. oktober 2018 · 16:59

Nei til bil i Fron!

Kommunestyra ser på motorvognkøyring som heilt overflødig

12121_436477679788992_1584306777_n

Slikt vil vi ikkje ha i Fron! Bilde frå Nora Marie Stormyrbakken/Vegar Skar

RAGNAR ØVRELID: Kring 1900 kom dei første bilane gjennom Fron. Kommunestyra var svært skeptiske når det galdt det nye framkomstmidlet:

Kjøring med motorvogn i fast rute innskrenkes til høyst to ganger i uken. Kjørsel utenom dette må det søkes spesielt til kommunene om. Motorsykkel bør ikke tillates. Her i distriktet der det er jernbane,  ser vi på motorvognkjøring som helt overflødig. Hestene er redde, og vanskelige å styre når de møter en slik vogn. Og veiene blir slitt ned. På bløt grus vises sporene som etter slepende stokker.

bestemte dei i Nord-Fron i 1909. I Sør-Fron var dei ikkje nådigare. Kommunstyret der såg på bilar og motorsyklar som uheldige. Dei bør helst ikkje tillatast i distriktet, i alle fall berre til visse tider om dagen, som skal bestemmast for kvart tilfelle. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Kommunikasjon

Tagged as , ,

by | 5. mars 2017 · 11:39

– Fron må aldri bli delt

blekastadEi intens røyst frå motsett kamp for 40 år sidan

AKSEL BLEKASTAD I 1976: – Fron er ei eldgamal kommune som aldri må bli delt att. Dei naturlege tilhøva taler mot deling, seier Aksel Blekastad i Skåbu, som vonar at dei høge herrar på Tinget tek til fornuft når det avgjerande spørsmålet om deling eller ikkje kjem opp før sommarferien. -Eg finn ikkje eit einaste føremon ved deling. Tenk berre på dei geografiske vanskapningane vi får att ved ei deling. Da Fronsbygdene vart delt i førre århundre etter å ha vore ei komune i uminnelege tider, vart det fleire gonger forsøkt med grenseendringar, men til inga nytte. Geografiske misfostre vart det same kva ein gjorde. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar

Tagged as

by | 5. november 2016 · 13:37

Ein Per som ikkje går utanom

I  2015 vart Per Ottesen intervjua  i Kyrkjeblad for Nord-Fron

skjermbilde-2016-04-19-kl-08-45-51

Per Ottesen 1945-2016

KJARTAN RUSET: Vi ser at Per har vore gjennom sjukdom. Han ruvar ikkje som før. Sjukdom og behandlingar har teke på. Det er litt rart å møte ein tunn Per Ottesen. Men mannen er elles den same. Vi kjenner att smilet, låtten, humøret.

– Å, det er ikkje alltid på topp, vedgår han. – Det er dagar då eg ikkje orkar stort, ikkje ein gong å lese e-postane som kjem heile tida. Men så får eg ein god dag, og føler meg nesten som før.
– Det var tøft å få diagnosen for vel eit år sidan. Men eg har fått god hjelp, har hatt mange flinke legar. Og så vert ein så veldig glad når behandlinga lukkast og det går betre for ei tid.
Per har vore alvorleg sjuk også før kreften meldte seg.

Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar, Folketru, Kommunikasjon, Kunst og handverk, Menn

Tagged as , , ,