Category Archives: Verksemder

by | 22. mai 2020 · 09:00

Vinstra Ysteri restaureres ferdig

Og her kan du sjå drifta i gamle dagar

Skjermbilde 2020-05-21 kl. 16.09.45«Nå skal Sigurd (71) restaurere ferdig det gamle ysteriet på Vinstra, melder GD. Eier av Fron Traktor Service, Sigurd Søberg, kjøpte det gamle ysteriet i 1990. Siden har det blitt pub i 1. etasje og fire utleieleiligheter. Nå gyver han løs på resten. Det betyr tre nye leiligheter og et større kontorlokale. Sistnevnte er det leietakere på gang, men det blir først endelig avgjort i nær framtid. Kontorlokalene er på 700 kvadratmeter, fordelt over to etasjer. I nordre enden av bygget blir det heis og garasje.»  Da kan det kanskje vere på sin plass å sjå litt på historia, slik ho vart fortald her  5.12. 2013? Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Jordbruk, Verksemder

by | 15. mai 2020 · 20:00

Byregardane og noko frå det gamle Vinstra

Sør for den gamle Sundbrua ser vi noko av driftsbygningen på Søre Byre. På andre sida av brua har vi kommunesenteret Nørdre Byre. Frå venstre Amundsens hotell, «Gammelbanken» og kommunehuset. Sistnemnde var opprinneleg det gamle prestegardshuset på Sundet. Bygningen romma både bank, butikk og legekontor til å byrje med. «Gammelbanken» er  ei stove  som er kome frå Sygard Leine i Kvam. Banken kjøpte denne i 1903 og fekk såleis eige hus. Dei delte den riktignok med kommunestyret. Banken heldt til i fyrste etasje og møta i kommunestyret foregjekk i andre høgda.

Ole Chr. Risdal: Etter at jernbanen kom til Vinstra i 1896, vart store delar av bygdebyen Vinstra bygd på tomter som hadde høyrt Byregardane til. Så å si alt av areal på Vinstra høyrde enten Nordgard Tokse eller Byregardane til. Grensa mellom desse gjekk omtrent i rett line frå Laugen, så rett nordanfor urmakar Berge og vidare oppover til fjellet. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar, handel, Menn, Verksemder

by | 14. mai 2020 · 11:00

De vanartede piker på Hundorp

Under krigen var folkehøgskulen anstalt for «uskikkelige og usedelige» jenter

Lise framfor internaten

Nazistane la ei tung bør på folkehøgskulestyrar Lise Stauri. Dei to siste krigsåra måtte ho styre ein anstalt for tenåringsjenter som hadde skeia ut. Her er ho nokre år etter krigen.

Skadeleg. Farleg. Det sa nazistane om folkehøgskulen på Hundorp. Dei meinte at undervisninga i det grundtvigske livssyn var «oppviglersk virksomhet». Det var planer om å setja skulebygningane i brann. Men så fann NS-leiarane ut at skulestyrar Lise Stauri skulle få noko anna å bryne seg på, det vi i dag kanskje ville kalle utilpassa og utagerande tenåringsjenter, utsette for omsorgssvikt. Frå mai 1943 til august 1945 dreiv ho eit «skolehjem for vanartede piker.» Desse åra har det vore stilt om i ettertid. Her lyfter Rasmus Stauri på lokket. Han har gått til kjeldene og teiknar eit særs interessant tidsbilde. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar, Krig, Kunst og handverk, Kvinner, Verksemder

Tagged as , ,

by | 8. mai 2020 · 16:30

Krigen gjorde slutt på fattigdommen

Underleg  – noko godt kom ut av det

Da tyskerne bodde i Sulheim og skolegården, før og etter 8. mai 1945.

Tyskarane forsvann. Men det gjorde også fattigdommen og arbeidsløysa. 

RAGNAR ØVRELID: Krigsåra gjorde slutt på eitt av dei store problema i Fron: Arbeidsløysa. Og som resultat av det: krigen gjorde også slutt på den verkelege fattigdommen i bygda. Vi har ikke tal på kor mange som var utan arbeid i Fron i 1930-åra. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Jordbruk, Verksemder

Tagged as ,

by | 7. mai 2020 · 18:50

Slagsmål om fiske i Gålåvatnet

Var like mykje verd som eit gardsbruk

Skjermbilde 2020-05-07 kl. 18.24.07

Oppslag i GD 11.2. 2015

Solveig og Pål Egil Rønn frå Sør-Fron har kjøpt aksjane i Gålå Eiendom as, melde Dølen i februar 2015. Salet frå Høegh Eiendom vart gjennomførd 30. januar. Høegh Eiendom hadde eigd Gålåvatnet sidan 1970-talet. Ifølge Dølen hadde ikkje Gålåvatnet vore på lokale hender på meir enn 100 år. Eit rikt fiskevatn det har vore strid om gjennom hundreåra. I Fronsbygdin 2014 skreiv Anders Haugen ein artikkel om elva Golo, der han også fortel litt av historia om vatnet. Det var i si tid like mykje verd som eit gardsbruk. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under handel, Jakt og fiske, Verksemder

Tagged as ,

by | 3. mai 2020 · 08:50

Tente ikkje meir enn til mat

Tordentalaren Tranmæl gjorde sterkt inntrykk på ein ung mann

MonshaugenDAGNINGEN 28.9.1963: Johan Monshaugen var skogsarbeidar, og tente ikkje meir enn til mat, som han sjølv seier. På begynnelsen av 1930-talet tok han over som postbud etter far sin. Det kunne ofte bli kveldssent for posten var utlevert. Posttoget kom halv fire på ettermiddagen, og etter det var det sortering før ein kunne leggje ut på ruta, om sommaren til fots, om vinteren på ski. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar, Jordbruk, Menn, Verksemder

Tagged as

by | 2. mai 2020 · 12:48

Tranmæl og Gerhardsen på Baukholstulen

De hadde godt av kontakt med en lutfattig norsk utkantkommune

tranmæl

Martin Tranmæl på ski påsken 1947. Einar Gerhardsen i bakgrunnen. Foto: Arbeiderbevegelsens arkiv og bibliotek.

ARNE HERNÆS: Martin Tranmæl er på foredragsturne i 1923 og får kontakt med Anton Hytten. Han har et seterhus på Baukholstulen til leie i påsken. Det ble ikke noe av før i 1928, men fra da av skulle det vise seg å bli starten på et livslangt kjærlighetsforhold til Baukholstulen og fjellet for både Martin Tranmæl og Einar Gerhardsen, de to kjempene som etter min vurdering har betydd mest for Det norske Arbeiderparti. Med unntak av krigsårene tilbrakte begge to påskene der så lenge de greide å gå på ski. Les meir →

Éin kommentar

Filed under Biografiar, Menn, Verksemder

Tagged as ,