Huskelia – nokre hundreår seinare
IVAR KLEIVEN: For 236 år sidan budde det to ugifte, gamalvorne systre i Huskelia, Marit og Tore Jonsdøttre. Desse to systrene, som budde einslege på denne vesle garden i Kvikne, som ligg noko avsides til på baksida av Vinstra, skulle sitja i velstand. Ein vår i våronntida døde ho Tore brått og uventa. Dei fann ho att på åkra i Huskelia, ho låg på magen og hadde munnen full med jord. Sidan levde Marit einsleg i Huskelia.
Filed under Biografiar, Kvinner, Menn
IVAR KLEIVEN: N´Endre Amundsson Lo har vore mykje omtala på Fron oppgjennom tida, for ´n var ein underleg selle, ein storskrytar og storljugar; på Fron vart han derfor mest kalla for Ljugar-Endre. N´Endre var elles av godt folk, for far hans, n´Amund Torsson, var bror hans Tor Bratt på Bjølstad og fødd pålag 1685. N´Endre brukte Lo ei stond, men kjøpte sist nørdre Rollstad av fauten, n´Kristen Pram. Nokon driftig gardbrukar var ikkje n´Endre, det var nok ikkje meir enn så vidt det slong, men skryta av alle storbragdane sine var han kar til, og det var gut som smurde tjukt på.
Les meirFiled under Biografiar, Menn
RASMUS STAURI: I 2020 vart Vegar Skar frå Sør-Fron utnemnd til æresmedlem i Fron historielag. Han gjekk bort 21. februar i 2021, og fekk såleis glede seg over æresmedlemskapet i historielaget det siste året han levde. Det synlege uttrykket hekk på veggen på rommet hans på Sørheim omsorgssenter, der han budde ei tid før han døydde. Vegar Skar vart fødd på bruket Nedre Skar 23.9.1945 og var yngst i ein syskenflokk på tre – ein ordentleg attpåklatt. Etter eit par år flytta familien ned i bygda til plassen Furumo nedafor Lillehove i Sør-Fron, og her voks han opp. Han reiste ut på kvalfangst midt på 1960-talet, og han arbeidde på Vinstra-anlegget og Harpefoss-anlegget før familien flytta til Drammen. Resten av arbeidslivet arbeidde han som bygg- og anleggsarbeidar i Oslo. Han og Else (f. Wahlquist) fekk fire ungar; dei opplevde å bli besteforeldre, og dei fekk også eit oldebarn.
Les meirFiled under Informasjon
Fron historielag takker for støtten fra GD-fondet, kr 5000, som bidrag til å legge nytt tak på oppgangssaga ved Sulheim. 🙂 Morten tømrer AS er i gang med jobben.
GD Fondet skal støtte mangfoldet innenfor kultur i GDs distrikt fra Mjøsbrua i sør til Skjåk i vest og Lesja i nord. Fondet skal yte støtte i form av økonomisk bidrag inntil 5000 kroner til konkrete prosjekter som lag eller foreninger måtte ha planer om. Tildeling fra fondet skjer to ganger i året.
Filed under Kunst og handverk, Verksemder
Hans Petter Kleiven fortel om gulltransporten på årmøtet i 2014. Foto. Carl Henrik Grøndahl
RASMUS STAURI: Hans Petter Kleiven (1930-2021) sette mange fotavtrykk – i reiselivet, i Peer Gynt-stemnet, i lokalpolitikken og i det lokalhistoriske arbeidet. Historielagsmiljøet og lokalsamfunnet i Fron fekk stor glede av initiativa, gløden, formidlingsevnen og dei store kunnskapane hans. Fron historielag og Fronsbygdin vil takke og heidre Hans Petter ved å publisere artikkelen hans om gulltransporten i aprildagane 1940 i årboka for 2008. Takk, Hans Petter! For redaksjonen
-Få nordmenn var med på noe så dramatisk under krigen som de frøningene som bidro til gulltransporten i 1940, sa Hans Petter Kleiven i sitt meget gode kåseri på historielagets årsmøte 3. april. En utrolig historie, og inni dette kåseriet er det gjemt et godt filmmanus. Værsågod. Her er Hans Petter Kleivens fortelling: Les meir
Filed under Biografiar, Kommunikasjon, Krig, Menn
BJARNE JETLUND: Det var nokså vanleg at jentene i familien fekk med seg skåp i heimefølge når dei flytta ut. Etter fem jenter på Tofte finst det fem stasskåp. Felles for alle skåpa er at dei har følgt storstovene der dei har vore, og dei er stelt pent med. Dei står der og vitnar om skapande hender og solid og varig handverk. Les meir
Filed under Kunst og handverk
«Eingong seint ein julekveld fik´n Peder Dass bo frå konga i Kjøbenhavn at´n skull kåmå å præke før hoffe tile juldagsmorgon.» Så fekk presten skyss med fanden. Dette sagnet finn du på appen Hidden når du oppsøkjer Sødorp-kyrkja. På appen er det kart, der du ser all informasjon som er lagt inn om stader og fornminne og segn i Fron. På bildet under kan du sjå at det er over 250 av dei både i Vinstra- og Hundorp-området. Det skal visstnok vere fritt fram for å bidra med fleire segner og meir informasjon. Det er berre å trø til! Meir om appen finn du her.
Filed under Informasjon
Fiskebilen til John Lereggen ved Sandbakkrampa i Nedre Sødorp 1966. Bilde og tekst frå FB-sida til Paul Henrik Hage
Fiskebilen til John Lereggen var eit kjært innslag for både is-svoltne ungar og husmødre som lurte på kva dei skulle laga til middag. Ein humoristisk og slagferdig kar som spreidde mykje trivsel i grenda. John Lereggen (1907–1972) var frå kystkommunen Roan i Sør Trøndelag og kom til Otta i 1930. To år seinare følgde ektefelle og to barn etter. Familien fekk leige husrom hos Magnus Bismo. John Lereggen var det vi i dag kallar salsjåfør og køyrde fiskebilrute for Brødrene Lothe i Trondheim. Her kan du lese meir om han.
John Lereggen tel pengar ein gong på 1960-talet. Bilde frå Jorunn Holen
Mange interessante reaksjonar på Facebook-sida til historielaget:
Filed under Biografiar, Kommunikasjon, Menn, Verksemder
Kristian (født 1900) var son av Erland Amundsen og Mathea Olsdatter i Nedre Skar. Kristian var så uheldig at han fekk ein hjerneskade ved fødselen og kom aldri lenger i utvikling enn ein fireåring. Faren Erland arbeidde ein del på jernbanen, og det hende at Kristian var med faren på arbeid. Framkomstmiddelet etter toglina var dresin av den typen der to menn stod og «pumpa» opp og ned for å få framdrift. Dette var fascinerande for gutungen, og han fann seg ein staur og apa etter dei på dresinen.
Les meirFiled under Biografiar, Kommunikasjon, Menn
I januar 2015 vart det nok ein rundt med lokalhistorisk utveksling på FB-sida til historielaget. Temaet har nå vorte høgaktuelt: Klokkespel i Sør-Fron kyrkje: John Arne Nilsestuen: I Sør Fron kirke er det et klokkespill i tårnet. Har hørt at det var en fra Sveits som ga det til kirken. Stemmer det og om det gjør, hvorfor er det ikke i bruk i dag? Kåre Hosar: Klokkespillet var et elektronisk klokkespill, det vil si det var noen strenger som laget lyden, men den ble elektronisk forsterket. Det kom på plass i kirken ved restaureringsarbeidene i 1950-årene. Elektronikk er dessverre ikke evigvarende, så det virker ikke lenger. Jeg vet ikke hvor det var laget, men det var gave fra en norskamerikaner, en ætling fra Melgard. Egil Stakston: Klokkespillet vart innvia 3. juni 1956, under festgudstjenesten som markerte gjenåpninga av kirka etter det store restaurering- og modereniseringsarbeidet på 50-tallet. Andrew Melgard og sønnen var tilstede under innvielsen. De første tonene som strømmet ut over bygda var «Deilig er jorden».
Les meirFiled under Folketru, Kunst og handverk, Musikk
Logoen til Fron historielag, teikna av kunstnaren Ragnvald Frøysadal etter ein gamal kyrkjering frå Steig i Sør-Fron.
Fron historielag er ein idealistisk organisasjon. Vil du bidra til at ho lever vidare? Støtt det arbeidet Fron historielag gjer her og på andre område. Bli medlem i 2020. Berre 200 kroner til konto 2095 32 92735, Fron historielag, 2640 Vinstra. Oppgje epostadresse. La oss gjere dette saman.
Carl Henrik Grøndahl
carlhenrikgrondahl at gmail.com
"Fronsbygdin 2020 er svært grundig og seriøs på alle måter". Live Sætre i GD
"Det breie tilfanget av tematikk og skribentar viser eit raust redaksjonelt arbeid" ".
Guro Vollen i Dølen
Nå er tida for å kose seg med Frons-historie i godstolen. Vi har mykje godt på lager!
Fronsbygdin alle årgangar 2003-2020. Her er det allsidige, nyttige, morosame og tankevekkjande artiklar som teiknar eit fargerikt bilde av generasjonar, av draumar og slit, liv og død, kvardag og fest. Er du fortruleg med fortida, er du på lag med framtida. Fronsbygdin gjer deg rikare.
Dei som lagar årboka Fronsbygdin: Frå venstre: Redaksjonssekretær Gard Espeland, redaktør Hildegunn Maria Haanes Ruset og redaktør Rasmus Stauri. Foto: Dølen
Gardar og slekter i Fron, bind 1, Sør-Fron av Einar Hovdhaugen. 
Her er det ikkje berre grundig gards- og slektshistorie. Hovdhaugen skriv òg om utvandring og utflytting, om husmenn og tilhøvet mellom husmann og bonde og fleire andre tema. Denne boka må ein berre ha i hylla! Bind 1 om Nord-Fron er utseld. Har du eit eksemplar ståande og vil selje, er historielaget kjøpar.
Historia om Fron, Bind 2 av Ragnar Øvrelid. 
Ragnar Øvrelid
Velskrive historieverk! Han fekk permisjon frå skulearbeidet i 1981-1982 for å skrive ei kortfatta historie, men stoffet var så rikt og kjeldetilfanget så stort at han vart sittande i fleire år med boka, i kveldstimar og feriar. To store bind vart det. Noko vi skal vere glade for. Han har verkeleg gjort fronshistoria levande. Bind 1 er utseld. Har du boka ståande i hylla og vil selje ho, kjøper historielaget !
Fron-slekter av Even Sveipe, Peter Sveipe og Jakob Haraldseid.
Boka "syner samanhangen frå ættled til ættled og skyldskapen mellom ættene. Vi vil vone at boka kan bli til litt hjelp for dei som seinare vil granske si ætt meir inngåande."
Fronsmålet av Gunnar Jenshus. 
"Eg vonar at ei bok som denne vil styrkje kjærleiken til og vørdnaden for bygdemålet. Dei norske bygdemåla er i slekt med dei fremste kulturspråka i verda."
Matrikkel 1866
Tingbok del 1
Ragnvald Einbu: Kristningsmøtet på Hundorp 1021
F.v. redaksjonssekretær Gard Espeland og redaktørane Per Ottesen og Rasmus Stauri.
