Author Archives: CHG

About CHG

Skribent. Har vore journalist i Stavanger Aftenblad og Aftenposten, kulturredaktør og kanalsjef i NRK Radio, produsent og dramatikar i NRK Radioteatret.
by | 27. november 2022 · 19:35

Hovdkaféen var samlingspunktet

Det sto 10-12 øyker tjora i rekkje utanfor 

signe hovden.jpg

Jan Hovden: «Den gongen det var kaffé, butikkar, mølle, fabrikkar og liv og røre i Lia. Signe Hovden med sin 40 år gamle kaktus.

Signe Hovden dreiv kafé heilt til 1971. Da hadde ho drive på sidan 1928. Før den tida sytte ho for serveringa på ungdomslagsfestane på avholdslokalet, det som seinare vart Lidarende. -Da det vart tømmerdrift oppi Elvdala, hendte det ikkje så reint sjeldan at det sto 10-12 øyker tjora i rekkje utanfor kaféen her, hugsar fru Hovden. Les meir →

Éin kommentar

Filed under Biografiar, Kvinner, Verksemder

Tagged as

by | 25. november 2022 · 20:10

Han slakta 100 grisar før jul

Ottar Øverjordet var bygdeslaktar

slakter

Ottar Øverjordet (t.h.) på slakting hos Johan Martinsheimen. Ottar har skrive bakpå bildet: «Oss må ta oss fem minutt før oss dele opp. Kanskje fæ oss´n dram au.» Bilde: Oddmar Myrum.

ODDMAR MYRUM: Her vil eg fortelje litt om ein bygdeslaktar i Fron, Ottar Øverjordet. Slakting av dyr var eit naudsynt gjeremål, og det følgde alltid ansvar med slikt arbeid, for det måtte gjerast til minst mogleg pine for dyra. Etter kvart viste deg seg at somme hadde betre anlegg for slaktaryrket enn andre, og dei tok da på seg arbeidet. Dermed vart bygdeslaktaren eit fast omgrep. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar, Jordbruk, Menn, Verksemder

Tagged as

by | 19. november 2022 · 22:20

Historier frå mjølkerampa

Grisjin, Mora-Nisse og Hallgeir Brenden var samtaleemne

mjølkerampeFRODE ERSTAD:  Ein høyrer ofte: «Eg saknar mjølkerampa.» Kring midten av 1970-talet var det fleire og fleire som fekk mjølketank, og utpå 1980-talet tok livet ved mjølkerampa slutt.  No tenkte eg å fortelja korleis eg har opplevd rampa og livet som fylgde med. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Jordbruk, Kommunikasjon, Setring

Tagged as ,

by | 18. november 2022 · 23:50

Egil har berre 80 bøker att!

Snart tomt for Fronsbygdin 2022

«Kvinnfolka trimme så det ligg att berre feitt-reinna ette´ døm!» Det sa dei eldre karane da trimbølgja kom til Fron i 1970-åra. Og alt dette har Tine Slang skrive om i Fronsbygdin 2022.

Egil Myhre, boksalsjefen i Fron historielag, fortel at han fekk 1100 eks av Fronsbygdin frå trykkeriet i oktober, nå har han berre 80 eksemplar att på lager. Ho sel så det ryk. Du kan jo ta sjansen på at det finst nokre att på botnen av eska nærmare jul når du vi gi ho som julegåve, men skal du vere sikker, kjøp ho nå. Får du ikkje ein blid seljar på døra eller finn ikkje boka i ein butikk nær deg, ta kontakt med han Egil: egilm@bbnett.no, tlf 970 67 723. Bortimot dagstøtt er han på Posten med bokpakker. Han sender gjerne til deg ôg.


2 kommentarar

Filed under Informasjon, Kunst og handverk

Tagged as ,

by | 18. november 2022 · 18:20

Det omskiftande livet til ein låve

Her skulle unge dølagutar halde hus gjennom skulevinteren

snikkarsalen

Det kan skje så mangt i ein gamal låve. Foto: Redaksjonen i Fronsbygdin.

RASMUS STAURI: Ikkje mange hus har hatt eit så omskiftande tilvære som den gamle tømmerlåven frå Sigstadvolden i Kvam. Har har det budd ein mørkredd teolog, gutar på jentejakt, ein sløydlærar med skarpt blikk og trøytte pilegrimar. Og låven er attpåtil vigsla av ein biskop. Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar, Kunst og handverk, Menn, Verksemder

Tagged as , , , , ,

by | 11. november 2022 · 10:32

Tyskerne kom stadig og banket på

Frå krigsdagboka til Iver Lo

Tysk fly styrta ved Fagerli 1940. Bilde frå Johan Brandstad/Vegar Skar

Tysk fly styrta ved Fagerli i april 1940. Bilde frå Johan Brandstad/Vegar Skar

I 2015 samlet avisa VG personlige beretninger fra krigen 1940-1945. VG 9.4. 2015. Fra familien fikk avisa gardsdagboka til Iver Lo:

Hele året hadde begynt vanskelig. Vinteren var råkald. 23. januar var det fullstendig vannløst på gården. Siden kom og gikk vannet. Samtidig er Adolf Hitler er på stadig fremmarsj.  – Den 9. april var jeg en tur til Oslo. Jeg hadde reist inn med nattoget og da jeg kom frem, gikk flyalarmen! De tyske soldatene hadde tidlig om morgenen besatt Danmark og de viktigste byene i Norge. I løpet av formiddagen inntok tyskerne Oslo.

Men Iver klarte å komme seg på et tog som gikk nordover klokken 12.30, På toget hjem igjen fra Oslo dukker Iver Lo fra Vinstra bokstavelig talt for de tyske flyene med hakekors som buldrer over hodene på han og de andre passasjerene. Ryktene går om at alle togstasjoner skal bombes. Han angrer på Oslo-turen han hadde tatt. Den var utsatt mange ganger allerede. Hvorfor dro han akkurat i dag? Hjemme på gården Lo i Nord-Fron knytter alle i familien hender. De er urolige. Hva skjer? Hvor er far? Iver kjenner hvordan det knyter seg i magen hans.

Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar, Krig, Menn

by | 8. november 2022 · 13:35

Dei var ikkje småkarar på dei store gardane

Men «de fornemme» heldt avstand til velhavande bønder

Kongsli1903

«Dei var ikkje småkarar, bøndene på dei store gardane. Dei kunne lett måle seg med embetsmennene. Sjølv om prestegarden i Fron kunne fø 8 hestar og 36 kyr i 1723, hadde kvart av dei to Kongsli-bruka samtidig 10 hestar og 42 storfe.»

RAGNAR ØVRELID: Presten Hjorthøy klagar i 1781 over at fronsbøndene er «meget overdådige i mat og drikke, hvilket de anser for deres fornemste goder i livet.» Når bondesønene skal gifte seg, ser dei helst på det brura eig, og på det ho kan vente i arv, skriv han, «om hun er grim eller udugelig til husets gjerning, derpå sees ikke, når hun kun får godt hjemmegifte.» Schnitler skriv i 1816 om bøndenes «luksus og overdådighet, såvel i kledesdrakt som i equipager (kjørestell), i hvilke ting de ei give embetsstanden noget etter.»

Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Jordbruk

Tagged as

by | 7. november 2022 · 20:04

… sa´n Albert Lisbetstugun

Mykje å kose seg med i Fronsbygdin 2022

Har du sikra deg boka før ho vert utseld? Finn du ho ikkje i bokhandelen eller i daglegvarebutikken i området, ta kontakt me´n Egil. Han skaffar deg boka med ein gong!

egilm@bbnett.no
tlf.: 970 67 723

Kommenter innlegget

Filed under Informasjon, Kunst og handverk

Tagged as ,

by | 29. oktober 2022 · 11:05

Mannen med detektoren

Møt Tormod Bråten, nye leiaren i Fron historielag

Første oppgåva som leiar i historielaget: Velkomen til boklansering!

Når du held ei spenne i handa – du veit at du er den første som ser ho og kjenner ho på 1500 år – det er ei spesiell kjensle. Seier Tormod Bråten, den nye leiaren i Fron historielag. Han snakkar om sin store lidenskap: metallsøking. Når han har tid, er han ute med detektoren, helst på dyrka mark med løyve frå grunneigaren. Han finn mest skrot, seier han, men så smell det til med noko som har kulturhistorisk interesse. Han samarbeider med fylkesarkeologen, og er funnet eldre enn reformasjonen i 1537, tilhøyrer det Staten. Det gjer også myntar som er frå før 1650. Har han ei stor samling funn heime? Nei, det han finn av verdi, får som regel grunneigaren. Han fann ein gong ein metallknapp med initial til bondens sin tippoldefar, det kan ha stor verdi på garden.

Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Biografiar, Informasjon, Menn

by | 28. oktober 2022 · 17:20

Nye redaktørar i Fronsbygdin

Geir Paulsrud og Erling Skurdal tar over i 2024

Dei to nye redaktørane Erling Skurdal (t.v.) og Geir Paulsrud vart presenterte av gammeredaktøren Rasmus Stauri.på lanseringa av Fronsbygdin 2022.

I Fronsbygdin 2003 finn du desse artiklane: «Ole Johannesen – askeladden frå Baukholsgrenda»  og «Kongsvegen gjennom Sør-Fron». Kva er spesielt med dei? Jo, medforfattarar her er dei to nye redaktørane i Fronsbygdin: Erling Skurdal og Geir Paulsrud. Når Fronsbygdin 2024 vert lansert, er det ikkje lenger Rasmus Stauri, Gard Espeland og Hildegunn Ruset som står bak, men desse to karane. Rasmus Stauri har lengst fartstid – når han gir seg neste år, har han vore drivkrafta bak alle dei 20 utgåvene av årboka!

Les meir →

Kommenter innlegget

Filed under Informasjon, Kunst og handverk

Tagged as ,