På lanseringa av Fronsbygdin 2020 spelte og fortalde Roger Slåstuen om ein kunstnar som var forut for si tid. Vil du sjå og lese meir om Torgeir Iverstugun? Her er eit godt program TV Øst laga om han. Her er historia om Iverstugun, fortald av Ole Christian Risdal.
Filed under Biografiar, Kunst og handverk, Menn, Musikk
I mars 1988 spurde informasjonsavisa Sørfrøningen kva det nye kommunestyret trudde om utviklinga fram mot år 2000. Fire politikarar kom til orde. 20 år etter tusenårskiftet kan det vera interessant å sjå hva dei trudde om framtida for 32 år sidan. Det dei ikkje visste – og som kom til å føre med seg store endringar, var vedtaket om OL på Lillehammer i 1994 og Peer Gynt-spelet ved Gålåvatnet første gong i 1989.
Les meirFiled under handel, Jordbruk, Kommunikasjon, Verksemder
ODDMAR MYRUM I BYGDEBLADET FRONSBYGDIN 3/1972: Helsing frå frøningar vi råka på under ein tur til Nord-Dakota i sommar. Vi budde hos slektningar i nærleiken av ein liten by som heiter Maddock. Sonen til Johan Larshaugen frå Ruste hadde farmen vi var på. Han var gift med Oline Myrum, og dei hadde seks barn som alle er spreidde over store delar av USA. Vi råka berre tre av dei, Ivar Haugen, Selvin Haugen og Myrtle Haugen, gift med Ingman Haugen, son til Petter Klyphaugen. Alle bad oss helse til gamlelandet, da serleg til Fron, som dei kjende utruleg godt, enda dei aldri har vore her, med unntak av Selvin Haugen, som var eit par dagar på tur her i 1954.
Les meirFiled under Biografiar, Jordbruk, Kommunikasjon, Kvinner, Menn
Han budde einsam i over 30 år i ei lita bakhonkledd hytte på ei slette øvst i Nordre Lia. Her var ikkje straum eller innlagt vatn. Maten laga han på ein vedafyrt svartomn, og veden var kvist han drog i hop fra hogstfelta rundt omkring. Kleda sine vaska han når det regna. Da la han dei på bakken og lét naturen gjera jobben. Om sommeren sov han ute. Eit takoverbygg heldt regnet unna. Det er Torstein Rudihagen som fortel om Iver Hovdlistuen, Bessfar Sveinsson, i årets utgåve av Fronsbygdin. Litt av ein kar! Som fanga reinsdyr og skreiv dikt. Og Torstein Rudihagen fortel varmt og nært om ein mann som lyfta av ei dør i uthuset og hengde henne opp med ståltråd over vedomnen og sov der når han fraus. Ennå ikkje skaffa deg Fronsbygdin 2020?
Filed under Biografiar, Menn
«På 1950-talet var det guteklubbar i nesten kvar ein liten repp på Harpefoss. Desse arrangerte skirenn. I reppen der eg voks opp ved Harpefoss skule, var det også mykje skileik da eg var gutunge på 60-talet. Vi laga ein liten hoppbakke og ei langrensløype på Nordgardsjordet (Nordgard Skurdal.) Det å gå opp langrennsløypa, lage i stand hoppbakken, og gjere dei andre førebuingane til rennet var minst like artig som å delta. Eg trur det var sunt for oss å drive på eige hand. Kanskje utvikla vi våre skapande evner betre på denne måten? Eg meiner kanskje det er vel mye tilretteleiing i dag. Ungane blir kanskje fråteke gleda ved å skape noko sjølve.» Skriv Trond Halle i Fronsbygdin 2020, ein artikkel redaksjonen fekk før han døde 7. 10. i år. Eit artig glimt inn i ei tid da det var hoppbakkar på kvart eit jorde. Skaff deg boka. 🙂
Filed under Biografiar, Idrett, Menn
«For å få gjødsla jevnt og fint utover enga, ble det kjørt over med ei sloe etter at gjødsla hadde tørket litt. Sloa besto av noen passe store bjørk som ble festet på en rustningsblokk. Et stykke bak ble bjørkene festet sammen og pålagt litt ballast, oftest stein. Når dette enkle redskapet ble kjørt der det var spredd husdyrgjødsel, ble denne jevnet og fordelt og alle klumpene knust.»
Dette fortel Anton Tagestad (1920-2008) i Fronsbygdin 2020: «Året rundt på Tåkåstad.» På sine eldre dagar skaffa han seg ein PC som han skreiv ned livssoga si på, samstundes som han gjekk gjennom heile årssyklusen med arbeidet på ein gard – og dermed laga nærast ei lærebok i etnologi. Dette er viktig, lærerik og særs interessant dokumentasjon av setertid, våronn, slåttonn og skuronn, husdyr og redskap, slakting og baking, vinterarbeid og vedhogging og mykje anna. Står altså i årets utgåve av Fronsbygdin!
Filed under Jakt og fiske, Jordbruk, Setring
PAUL HENRIK HAGE: Berget i Breinnom, Sødorp. Eg tok meg ein tur oppi Berget att her om dagen. Der står tida stille sjølv om åra går, og nå er det ni år sidan Rolf Ingemann Krogh døydde. Han var den siste som budde der. Rolf var ein tyleg og interessant kar å treffe eller besøkje. Fargerik var han på alle måtar og artig å fotografere både i farger og svart/kvitt. Han budde der aleine med dyra sine, var frå Vinstra, utdanna kokk og arbeidde i mange år som koldbordansvarleg på passasjerbåtar tilhøyrande Den Norske Amerikalinje og på høgfjellshotell som Gålå og Wadahl. Han var fleire somrar budeie på Øyasetra på Fryvollane. Han kjøpte Berget av Ivan Berget i 1972 og budde der eller på setra på Nysetra med geiter, bukk med namnet Putin, sauer, kalvar, høner, hund og kattar nesten heilt til han døydde 14. oktober 2011.
Filed under Biografiar, Jordbruk, Menn
CARL HENRIK GRØNDAHL: Odd Jan Skriubakken skriv skisser til gode tv-seriare i Fronsbygdin. Sidan 2013 har han tatt føre seg husmannsplassane på vestsida i Sør-Fron. Artiklane er rike på fakta – namn og årstal, kven vart gift og barn dei fekk. Han fortel først og fremst historia om plassane. Men under ligg det liv og lagnadar som berre ventar på gode dramatikarar. Odd Jan Skriubakken kan ikkje og skal ikkje dikte, men der han har kjelder, smett det sterke, levande livet opp i teksten, t. d. slik frå artikkelen i 2020-utgåva: Korleis kan det ha seg at ein husmann gifta seg med ei fornem prestedotter, «jomfru Caja Petronelle Carine Lemmich»?
Les meirFiled under Biografiar, Jordbruk, Kunst og handverk, Menn
UKJENT AVIS 6.2.1985: Ole P. Brenden er både tømmerhogger og hest i en og samme person. Flere ganger i løpet av vinteren har vi sett ham trekke med sin lille slede med skjeker og tau, omtrent som en sterk fjording i arbeid. Ole P. er 74 år, men driver stadig på og skaffer ved til huset. For tørr ved må en ha, skal det bli godt og varmt, mener han. (Foto: tobben)
Filed under Biografiar, Menn
Det blir forteljarkveld i Sør-Fron kulturhus torsdag 5. november kl. 18.30. Asbjørn Myrvang vil fortelje både om og frå den gamle skulen på Glasmestermoen. Her blir det fokus på skulesoge og på den store betydninga og rolla skulen hadde i lokalsamfunnet. PS! Koronasikkert arrangement. Gratis inngang! Vel møtt!
Filed under Informasjon
Logoen til Fron historielag, teikna av kunstnaren Ragnvald Frøysadal etter ein gamal kyrkjering frå Steig i Sør-Fron.
Rakfisken på plass! Filert, flådd eller i butt.
Fron historielag er ein idealistisk organisasjon. Vil du bidra til at ho lever vidare? Støtt det arbeidet Fron historielag gjer her og på andre område. Bli medlem. Berre 250 kroner til konto 2095 32 92735, Fron historielag, 2640 Vinstra. Oppgje epostadresse. La oss gjere dette saman.
Carl Henrik Grøndahl
carlhenrikgrondahl at gmail.com
Nå er tida for å kose seg med Frons-historie i godstolen. Vi har mykje godt på lager!
Fronsbygdin alle årgangar 2003-2022. Her er det allsidige, nyttige, morosame og tankevekkjande artiklar som teiknar eit fargerikt bilde av generasjonar, av draumar og slit, liv og død, kvardag og fest. Er du fortruleg med fortida, er du på lag med framtida. Fronsbygdin gjer deg rikare.
Dei som lagar årboka Fronsbygdin: Frå venstre: Redaksjonssekretær Gard Espeland, redaktør Hildegunn Maria Haanes Ruset og redaktør Rasmus Stauri. Foto: Dølen
Gardar og slekter i Fron, bind 1, Sør-Fron av Einar Hovdhaugen. 
Her er det ikkje berre grundig gards- og slektshistorie. Hovdhaugen skriv òg om utvandring og utflytting, om husmenn og tilhøvet mellom husmann og bonde og fleire andre tema. Denne boka må ein berre ha i hylla! Bind 1 om Nord-Fron er utseld. Har du eit eksemplar ståande og vil selje, er historielaget kjøpar.
Historia om Fron, Bind 2 av Ragnar Øvrelid. 
Ragnar Øvrelid
Velskrive historieverk! Han fekk permisjon frå skulearbeidet i 1981-1982 for å skrive ei kortfatta historie, men stoffet var så rikt og kjeldetilfanget så stort at han vart sittande i fleire år med boka, i kveldstimar og feriar. To store bind vart det. Noko vi skal vere glade for. Han har verkeleg gjort fronshistoria levande. Bind 1 er utseld. Har du boka ståande i hylla og vil selje ho, kjøper historielaget !
Fron-slekter av Even Sveipe, Peter Sveipe og Jakob Haraldseid.
Boka "syner samanhangen frå ættled til ættled og skyldskapen mellom ættene. Vi vil vone at boka kan bli til litt hjelp for dei som seinare vil granske si ætt meir inngåande."
Fronsmålet av Gunnar Jenshus. 
"Eg vonar at ei bok som denne vil styrkje kjærleiken til og vørdnaden for bygdemålet. Dei norske bygdemåla er i slekt med dei fremste kulturspråka i verda."
Matrikkel 1866
Tingbok del 1
Ragnvald Einbu: Kristningsmøtet på Hundorp 1021
F.v. redaksjonssekretær Gard Espeland og redaktørane Per Ottesen og Rasmus Stauri.
Fron historielag 