RAGNAR ØVRELID: Heilt frå starten og til Peer Gynt kom til Gålåvatnet i 1989, var Peer Gynt-kvelden sjølve blomsten i knappholet, den som gav stemnet eit kulturelt alibi, store utgifter, men små inntekter. Kveldene hadde ein imponerande kvalitet, framståande og taleføre folk deltok saman med skodespelarar, musikarar og artistar frå dalen og utanfrå. I mange år var folkedansgrupper frå andre land eit fast innslag. Les meir
Filed under Kunst og handverk, Verksemder
Torger T. Risdal og familien hans om lag 1885. På fanget til Torger: Mari f. 1882, Ivar i midten (døydde tidleg). På fanget til Kari: Svein 1884. Bak står odelsguten Torger f. 1877.
OLE CHRISTIAN RISDAL: Torger T. Risdal frå Skåbu tente læraryrket i nesten 50 år. Frå 1872-1919 hadde han ansvaret for opplæringa i to skolekrinsar. På den tida var det såkalla omgangsskole, der ungane rullerte skolegangen frå gard til gard. Skåbu fekk ikkje eige skolehus før i 1908. Ved sida av lærargjerninga var han både gardbrukar, kyrkjesongar og bygdehistorikar. Samstundes var han politisk engasjert, og her var han særskilt oppteken av utviklinga i fjellbygda. Les meir
Filed under Biografiar, Verksemder
RAGNAR ØVRELID: Spelmennene var først ute med eit årvisst musikkinnslag på Per Gynt-stemnet. Det første treffet var i 1971. Idéen kom ikkje fra sentralt folkemusikkhald. Initiativet var lokalt, og det kom frå folk utanom sjølve Per Gynt-nemnda. Det var folkemusikkinteresserte og aktive spelmenn som Per Wiker, Per Åsmundstad, Arne Risdal og Rasmus Stauri og fleire som drog programinnslaget i gang. Dei meinte dalens eigen tradisjonsmusikk burde vere representert på stemnet, som eit heimleg alternativ, som ei utfylling til kunstmusikken utanfrå. Nemnda tente på idéen og overlet det meste av arrangementa til entusiastane. Les meir
Filed under Musikk
Kåre Skar lånte 8000 kroner for å kjøpe seg lastebil i 1954. Polmar Skar og familien har bygd en mangfoldig virksomhet på Frya etterpå. Her fra venstre Per Erik, Jorunn, Knut Børre og Polmar.
ASBJØRN RINGEN: I 1954 lånte Kåre Skar 8000 kroner i Sør-Fron Sparebank. Han satte Nysted, Toftsetra og Djupdalen i pant. Pengene brukte han til ny lastebil. – Jeg husker det godt, forteller Polmar Skar, som seinere utviklet det som i dag er både entreprenør-virksomhet, bilverksted og opplevelsestilbud gjennom Frya leir. – Som 14-åring var jeg med i banken da far søkte om lån. Historien er typisk for vekst og utvikling i 1950-årene. Kåre Skar holdt på med transport tidligere også, men da med hest og rustning i skogen. Han kjørte tømmer om vinteren og var småbruker om sommeren. Les meir
Filed under Biografiar, Menn, Verksemder
Gjennomgangshotell. Ukjent uttrykk i dag. Kanskje for å skille fra høyfjellshotellene, der gjestene gjerne slår seg ned i flere dager?
Et bevis på de driftige gudbrandsdølers initiativ og virke for turisttrafikken gjennom dalen er den ferdigbyggede høyfjellvei, Lillehammer-Harpefoss-Vinstra, som ble åpnet sommeren 1956. Veien har populært fått navnet «Hotellveien» – først og fremst på grunn av at det er hotellene som har gått sammen om å bygge den, men også på grunn av at den knytter flere av de kjente hoteller og fjellstuer sammen til den mest konsentrerte samling hoteller i Norge. Kapasiteten langs denne turistrute representerer mere enn 1200 gjestesenger i alle prisslag og ikke mindre enn 700 senger i turist- og høyfjellsklassen. Les meir
Filed under Kommunikasjon, Verksemder
Litt seinare – etter at Kari Hågå vart funne att. Mjølkebilen er ved Nordgard Tokse si seter på Fiskdalen. Frå venstre: Astrid Byrløkken, Rønnaug Furuli, Karen Kluften, Ivar Kluften, Marit P. Brandvold og sjåføren, Torvald Slåstuen. Foto: Pål Kluften-bilde.
IVAR KLEIVEN: I Nestugun Hågå vart eine dattera på garden innteke frå setra deira i Fiskdalen. Ho var berre svært ung den gongen og var underbudeie om somaren. Det leid på hausten, så molta tok til å bli gjord, og så var det ein dag båe budeiene hadde lokka kua oppi fjellet, ho Kari Hågå vart borte på heimvegen. Den andre budeia la ikkje større merkje til det med det same, for ho tenkte, at ho Kari hadde gitt seg til å hente molte, eller noko anna ho hadde hefta seg med. Men da ho ikkje kom til setra att, vart det oppstuss og leiting, kann ein veta. Les meir
Filed under Biografiar, Folketru, Kvinner
Den gamle kongsgarden Steig
EIVIND LUTHEN: Litt attendetrekt på eit høgdedrag ruver det gamle maktsenteret Steig over Hundorp. Ein gong fostra denne garden ein konge, og garden gav også landet ei dronning. I fleire hundreår spelte Steig ei viktig rolle i norsk rikshistorie. Om eg driv med store ord? Ikkje om ein skal tru Snorre, ulike skadekvad og Gulatingslova.
Filed under Biografiar, Jordbruk, Kunst og handverk, Litteratur
Kalenderbilde frå Sør-Fron Lions Club
IVAR KLEIVEN: Seter og seterbruk har opphavet sitt heilt attende i dei grå forntidene i Noreg, og i Gudbrandsdalen er det gammalt som alle haugane. Kva tid dei første setrene vart bygde, kan ingen seie for visst, men at det er dei tusen åra sidan, er visst ikkje noko orimeleg.
Frå førsten av var det krøtterbeite og krøttermengda som stadig øykte seg, som skapte setrene. Beitet minka av nede i dei skogvokste dalane etter kvart som gardar vart rydda og nye kom til. Kvalmin og flye var ei stygg plage, og bølingane søkte lenger og lenger opp i liene, så dei ofte ikkje ville koma nedatt til kvelds. Derfor tok først ein og sidan fleire til å byggje ei firkanta stugu med ei trå attåt eit godt stykkje oppi lia ovanfor garden; hit kunne bølinga venjast til å koma attende til kvelds, bli mjølka og sett i trå om natta, så den ikkje var så utsett for odyr og ofrydskje som når ho gjekk på fri mark. Les meir
Johan Sørensen
JOHAN SØRENSEN 1905: Efter en syv måneders jakt helt ned til Egypt kom jeg meg mere død enn levende hjem til Norge, – og livnede opp igjen på Toftesæter-kjølen – det fjellplatå i Gudbrandsdalen hvor nu en rekke av landets betydeligste høifjellssanatorier er anlagt. Østsiden av de norsk fjell og måske særlig Gudbrandsdalsplatået, som ligger lengst mot øst og fjernest fra kystfjellenes ismarker, frembyr, sammenlignet med Alpene, i virkeligheten mange fordeler. Les meir
Filed under Biografiar, Kommunikasjon, Kunst og handverk, Menn
Logoen til Fron historielag, teikna av kunstnaren Ragnvald Frøysadal etter ein gamal kyrkjering frå Steig i Sør-Fron.
Rakfisken på plass! Filert, flådd eller i butt.
Fron historielag er ein idealistisk organisasjon. Vil du bidra til at ho lever vidare? Støtt det arbeidet Fron historielag gjer her og på andre område. Bli medlem. Berre 250 kroner til konto 2095 32 92735, Fron historielag, 2640 Vinstra. Oppgje epostadresse. La oss gjere dette saman.
Carl Henrik Grøndahl
carlhenrikgrondahl at gmail.com
Nå er tida for å kose seg med Frons-historie i godstolen. Vi har mykje godt på lager!
Fronsbygdin alle årgangar 2003-2022. Her er det allsidige, nyttige, morosame og tankevekkjande artiklar som teiknar eit fargerikt bilde av generasjonar, av draumar og slit, liv og død, kvardag og fest. Er du fortruleg med fortida, er du på lag med framtida. Fronsbygdin gjer deg rikare.
Dei som lagar årboka Fronsbygdin: Frå venstre: Redaksjonssekretær Gard Espeland, redaktør Hildegunn Maria Haanes Ruset og redaktør Rasmus Stauri. Foto: Dølen
Gardar og slekter i Fron, bind 1, Sør-Fron av Einar Hovdhaugen. 
Her er det ikkje berre grundig gards- og slektshistorie. Hovdhaugen skriv òg om utvandring og utflytting, om husmenn og tilhøvet mellom husmann og bonde og fleire andre tema. Denne boka må ein berre ha i hylla! Bind 1 om Nord-Fron er utseld. Har du eit eksemplar ståande og vil selje, er historielaget kjøpar.
Historia om Fron, Bind 2 av Ragnar Øvrelid. 
Ragnar Øvrelid
Velskrive historieverk! Han fekk permisjon frå skulearbeidet i 1981-1982 for å skrive ei kortfatta historie, men stoffet var så rikt og kjeldetilfanget så stort at han vart sittande i fleire år med boka, i kveldstimar og feriar. To store bind vart det. Noko vi skal vere glade for. Han har verkeleg gjort fronshistoria levande. Bind 1 er utseld. Har du boka ståande i hylla og vil selje ho, kjøper historielaget !
Fron-slekter av Even Sveipe, Peter Sveipe og Jakob Haraldseid.
Boka "syner samanhangen frå ættled til ættled og skyldskapen mellom ættene. Vi vil vone at boka kan bli til litt hjelp for dei som seinare vil granske si ætt meir inngåande."
Fronsmålet av Gunnar Jenshus. 
"Eg vonar at ei bok som denne vil styrkje kjærleiken til og vørdnaden for bygdemålet. Dei norske bygdemåla er i slekt med dei fremste kulturspråka i verda."
Matrikkel 1866
Tingbok del 1
Ragnvald Einbu: Kristningsmøtet på Hundorp 1021
F.v. redaksjonssekretær Gard Espeland og redaktørane Per Ottesen og Rasmus Stauri.
Fron historielag 