Fredag er det åpningsforestilling på Gålå. Peer Gynt for andre år i Erik Ulfsbys versjon med Mads Ousdal i hovedrollen. Vi kan være ganske sikre på at de har forandret noe og funnet nye løsninger i år. Det er all grunn til å glede seg. Dette er omtalen etter premieren i fjor:
CARL HENRIK GRØNDAHL: Du må få med deg den nye Peer Gynt på Gålå. Scenen med Åses død kommer til å gå inn i teaterhistorien. Så uventet, så annerledes og mangetydig. Les meir
Filed under Kunst og handverk
Holen i 1940
EIVIND HOLEN: En lueløs og noe forkommen kar kom inn på kjøkkenet i Holen i Sør-Fron en ettermiddag i månedsskifte april/mai 194o. Det viste seg å være en engelsk soldat på flukt fra tyskerne. Les meir
Filed under Biografiar, Menn
VG 24.9.1966: Skar-gårdene ligger der den dag i dag. Tomme og forlatt. Ennå kan man se hvordan bekken og stenraset i 1927 tok ostebua og sprengte den til pinneved, og all osten seilte nedover lia og ble funnet igjen som runde kuler i søkk og fjellsprekker. I dag er utsikten den samme. Nesten. Der hvor jordvoller og tun nede i dalbunnen lyste grønt mot dem, ligger nå husbank-bygde kassehus og lyser i de selsomste farver: sitrongult og lyseblått, rose og ildrødt. På skjeve stolper og rustne nettinggjerder henger tilklippede papplater, hvor det står skrevet med skjev og kladdete håndskrift: rom, rom for natten, rom til leie, rom, rom … Var det noen som snakket om at neonlys er stygt? Les meir
Filed under Jordbruk
Kan innflytterne være så vennlige å fjerne seg.
Fra Gudbrandsdølen/Lillehammer Tilskuer 12.10.1982:
Hr. redaktør. Jeg ser i siste nummer av Kyrkjeblad for Nord-Fron at det har vært valgt nye soknerådsmedlemmer i Nord-Fron. Til min forbauselse ser jeg at flesteparten er ferske innflyttere innvalgt i rekordfart. Man må spørre seg selv hvor er bygdas egne folk i den sammenheng, er de ikke kristne nok, eller kommer det av at innflyttterne har et makelig arbeid og mer fritid enn bygdas egne? Sannsynligvis er det tilfelle, for kommer man innom et offentlig kontor, så griner innflytteransikter imot en på alle kanter, og noen fronsdialekt hører man sjelden eller aldri. Les meir
Filed under Folketru, Kommunikasjon
Storofsen i Gudbrandsdalen. Teikning: Reidar Fritzvold, Norsk Skogmuseum
IVAR KLEIVEN: Ulykkeshendingane på Fron i Storofsen i 1789 er for ein stor del vorte bortgløymt i dei mannsaldrane som er gått, og av dei som ennå har helde seg i minne, er det nok berre eit bleikt bilete ein kan gjera seg av den fæle naturulykka. Storflommen gjorde stor skade i Fron. Bygda mista 20 menneskjeliv, I Kvam heldt det på å forkomast eit menneskje; det låg ein plass som heitte Sletta i baksida midt for Kjørøm, og skredet tok både hus og jord, og ei 14 år gamal dotter, Tore Sletten, vart førd ut i Laugen, men ho hadde på eit eller anna vis helde seg opp til ho stana i ei bjørk ved Teigøya. Her hekk ho til far hennar, Tor Sletten, kom på ei flåte og redda ho. Ætta hennar er ennå til.
Filed under Jordbruk
ELDRID LISTAD: Eg var styrar på Sør-Fron pleiehjem på Lillehove. Eller «Hjemmet» som det oftast vart kalla. Vi likte det. Dette var ein stad og ein heim der uttrykket «dei gamle» var eit naturleg ord. «Pensjonær» og «bebuar» kjendest framand og litt uverkeleg. Dei gamle som var der den tida, hadde små fordringar. Tida dei hadde vakse opp i, lærte dei det. Det viktigaste for dei var ei varm seng, mat, klede, omsorg og å vita at nokon var der, når livet var på hell. Les meir
Filed under Biografiar, Kvinner, Menn, Verksemder
CARL HENRIK GRØNDAHL: Prestens tale i Peer Gynt handlar om ein kar som skar av seg ein finger i ung alder for å sleppe militærteneste. Henrik Ibsen skal ha lese om ei slik hending i Morgenbladet da han var i Italia, og han la historia inn i det dramatiske diktet Brand, som han skreiv før Peer Gynt. Som eksempel på feige nordmenn, som ikkje ville vera med og slåss, da tyskarane gjekk til krig mot Danmark i 1864. Men han tok guten ut av Brand og sette han inn i Peer Gynt i staden. Og nå som noko heilt anna. Ein mann som var seg sjølv og knapt står som krøpling for sin Gud. Men nokre frøningar meiner Ibsen henta også denne karen i Fron. Les meir
Filed under Biografiar, Kunst og handverk, Litteratur, Menn
Patrick Huse fekk Nord-Frons kulturpris for 2014. Møt han i dette innslaget frå TVØst.
Filed under Biografiar, Kunst og handverk, Menn
Sødorpkyrkja før ho vart flytta. Foto: Simen Baardseth.
RAGNAR ØVRELID: Ein fæl storm 7. mars 1822 bles tårnet av Sødorpkyrkja. Skaden vart reparert, og tårnet bygd opp att i mykje lågare fasong. Det tok rett nok tre år før arbeidet vart gjort. Da hadde det også meldt seg andre manglar ved Sødorpkyrkja:
Taket er nå så brøstferdig at nytt må legges.
Sokneprest Jarmann etterlyste det nye taket da han vart tilsett i 1868. Kommunestyret sa det ville vente til det vart avklara om kyrkja skulle gjennomgå ein større reperasjon eller flyttast og ombyggast. Kyrkja var for lita, meinte dei, og i miserabel stand. Kommunestyret hadde nå kome til den oppfatning at kyrkja burde flyttast og gjerast åttekanta! Dårlegare enn Sør-Fron ville dei ikkje vere. Nå måtte dei berre vente på teikning og kostnadsoverslag.
Filed under Folketru
RAGNAR ØVRELID: Ei kvinne i Sør-Fron førte dagbok under krigen. Her er ei skildring av ein tytebærtur frå Sør-Fron til Atna i 1942. Det vart sett opp buss frå Ringebu: Les meir
Filed under Kommunikasjon
Logoen til Fron historielag, teikna av kunstnaren Ragnvald Frøysadal etter ein gamal kyrkjering frå Steig i Sør-Fron.
Rakfisken på plass! Filert, flådd eller i butt.
Fron historielag er ein idealistisk organisasjon. Vil du bidra til at ho lever vidare? Støtt det arbeidet Fron historielag gjer her og på andre område. Bli medlem. Berre 250 kroner til konto 2095 32 92735, Fron historielag, 2640 Vinstra. Oppgje epostadresse. La oss gjere dette saman.
Carl Henrik Grøndahl
carlhenrikgrondahl at gmail.com
Nå er tida for å kose seg med Frons-historie i godstolen. Vi har mykje godt på lager!
Fronsbygdin alle årgangar 2003-2022. Her er det allsidige, nyttige, morosame og tankevekkjande artiklar som teiknar eit fargerikt bilde av generasjonar, av draumar og slit, liv og død, kvardag og fest. Er du fortruleg med fortida, er du på lag med framtida. Fronsbygdin gjer deg rikare.
Dei som lagar årboka Fronsbygdin: Frå venstre: Redaksjonssekretær Gard Espeland, redaktør Hildegunn Maria Haanes Ruset og redaktør Rasmus Stauri. Foto: Dølen
Gardar og slekter i Fron, bind 1, Sør-Fron av Einar Hovdhaugen. 
Her er det ikkje berre grundig gards- og slektshistorie. Hovdhaugen skriv òg om utvandring og utflytting, om husmenn og tilhøvet mellom husmann og bonde og fleire andre tema. Denne boka må ein berre ha i hylla! Bind 1 om Nord-Fron er utseld. Har du eit eksemplar ståande og vil selje, er historielaget kjøpar.
Historia om Fron, Bind 2 av Ragnar Øvrelid. 
Ragnar Øvrelid
Velskrive historieverk! Han fekk permisjon frå skulearbeidet i 1981-1982 for å skrive ei kortfatta historie, men stoffet var så rikt og kjeldetilfanget så stort at han vart sittande i fleire år med boka, i kveldstimar og feriar. To store bind vart det. Noko vi skal vere glade for. Han har verkeleg gjort fronshistoria levande. Bind 1 er utseld. Har du boka ståande i hylla og vil selje ho, kjøper historielaget !
Fron-slekter av Even Sveipe, Peter Sveipe og Jakob Haraldseid.
Boka "syner samanhangen frå ættled til ættled og skyldskapen mellom ættene. Vi vil vone at boka kan bli til litt hjelp for dei som seinare vil granske si ætt meir inngåande."
Fronsmålet av Gunnar Jenshus. 
"Eg vonar at ei bok som denne vil styrkje kjærleiken til og vørdnaden for bygdemålet. Dei norske bygdemåla er i slekt med dei fremste kulturspråka i verda."
Matrikkel 1866
Tingbok del 1
Ragnvald Einbu: Kristningsmøtet på Hundorp 1021
F.v. redaksjonssekretær Gard Espeland og redaktørane Per Ottesen og Rasmus Stauri.
Fron historielag 