Gode nyttårsønske frå oss i Fron historielag.! Det har vore eit triveleg og aktivt år på denne heimesida. Desember vart rekordmånad med 17 278 treff i skrivande stund. Omlag 60 000 besøk frå 21 land i 2014. Dei las til saman artiklane 150 590 gonger så langt. Fem på topp: Eivind Holens Vis-Knut spådde rett, posta i januar og påny i desember. Til saman 6140 las han. Omlag 3000 las Håkon Sveen om Kvamshumoren. Fride Gunn Rudi fortalde Slik enda vintersetringa på Furuseter i 1933, og 1503 har lesi det ho skreiv. Ole Chr. Risdal fann fram til eit tv-program Arvid Møller laga frå Skåbu for 40 år sidan. Så langt har 1242 sett det. Redaktøren melde den nye Peer Gynt på Gålå i august – Inn i teaterhistorien, lesen av 1217. Les meir
Monthly Archives: desember 2014
Takk for 2014!
Filed under Informasjon
Kvamshumoren
Håkon Sveen i revyen «Trønder og døl»
HÅKON SVEEN: «Eg skal fortelja ei kvamshistorie.» Dei fleste som har vore på kurs, seminar eller i festlege lag, kjenner seg vel att? Neste same kor du er, vil du oppleve at ein eller annan i forsamlinga tek ordet og startar slik. Utanfor distriktet følgjer så ein stutt forklaring om kor Kvam ligg i landet, men jamnt over har eg inntrykk av at svært mange allereie veit kor bygda er. Slik sett har lynnet vore med på å setja kvamværen og heimplassen hans på kartet. Kvamværane blir sett på som lettliva og humoristiske. Les meir
Filed under Kunst og handverk, Språk
Segner om Vis-Knut
Tidleg på 1930-talet samla elevar ved Skåbu skule inn segner. Som takk. Grosserar Tønder Bull frå Oslo kjøpte Fjellheim i Skåbu omkring 1920. Han tok i bruk plassen som feriestad og vart svært interressert i Skåbu. Han gav mellom anna døypefonten da bygda fekk eigen kyrkje i 1927, og han kjøpte inn ein del utstyr til skolen i Skåbu. Som takk for dette laga barna ved skolen eit fint hefte, som dei overrekte han. Innholdet var segner og teikningar frå Skåbu. Her er det ôg segner om Vis-Knut. Les meir
Filed under Biografiar, Folketru, Menn
Historia om et slott
Bjørkåsen
CARL HENRIK GRØNDAHL: På Fron vestfjell, med utsikt over Øyangen, ligger en diger tømmerbygning. Et eventyrslott. Som så mange slott var det til glede først, og så til bry og bekymring. Bygget av oljemannen Georg von Krogh, overtatt av den gåtefulle gründeren Israel Krupp, som trengte penger og solgte til Jern&Metall/Fellesforbundet, som fikk nok etter noen år, trengte penger og ville selge. Men da sa lokallaget i Gjøvik nei og overtok. Ikke nødvendigvis en klok beslutning. Det er krevende å drive og vedlikeholde et hundre år gammelt slott uten strøm, vann og kloakk. Bjørkåsen er nå solgt til en Oslo-kar, som skal få slottet på fote igjen – og føre videre en historie som er forunderlig og rik. Fellesforbundet forteller den slik: Les meir
Filed under Biografiar, Jakt og fiske, Menn, Verksemder
Den bitre stiden om Koloa
Det var Kollokassa som betalte for denne minnesteinen på Sinclairs grav, laga av Per Hanson Lien, og reist i 1860 til 250 års-markeringa i 1862. . (Frå kringen1612.no)
EINAR HOVDHAUGEN: Busetnaden på Koloa står i ei særstilling og har neppe nokon fullstendig parallell andre stader i dalen. Heilt til på 1600 talet må Koloa ha lege som ein øye skogstrekning mellom Kjørum og Brebygda. Det er først på 1600-talet, da eit visst folkepress gjer seg gjeldande, at rydding av Koloa blir aktuelt. Dete blir ein strid mellom rydningsmennene og bøndene. Les meir
Filed under Jordbruk
Boka om Tor Sæthersmoen
Nå er ho her, boka om motstandsmannen, forretningsmannen, friluftsmannen og familiemannen Tor Sæthersmoen. Saman med forfattaren Ole Chr. Risdal signerer han boka i dag på Libris, Vinstra. Ole Chr. Risdal fortel i forordet: Les meir
Filed under Biografiar, Menn, Verksemder
Folkepresset i grågrenda Skåbu
Skåbu: Heimar med små jordlappar og nakne stuguer er bygde, forlatte, og nye heimar oppstått. Bilde frå Google maps.
EINAR HOVDHAUGEN: Det synast som skåbyggingane, i motsetnad til mange andre stader, har hatt eit romsleg syn på busetting i allmenninga. En stad måtte dei plassere folkeoverskottet. Og Skåbu hadde den fordel, framfor bygdene nede i dalen, at jakt og fiske der verkeleg var ein viktig leveveg, noko som kom småkårsfolk til gode. Les meir
Filed under Jakt og fiske, Jordbruk
Harald Rudi
Nå står basen roleg i Sødorp, men vi kan høyre han på dei mange innspelingane han gjorde som aktiv musikar.
RASMUS STAURI: Harald Rudi døydde 5.12.2014. Han var ein velkjent mann, ikkje berre i Fron. Han vart vel 75 år og hadde vore sjuk ei tid. Harald Rudi hadde arbeidslivet sitt i skuleverket og var fram til pensjonsalder tilsett ved Sødorp skule.
Harald skreiv to artiklar for Fronsbygdin, den eine, Calle Jularbo på Vinstra, stod på trykk i 2004 og den andre, Basen etter Pål Kluften, i 2006. Båe artiklane handla om musikk og ikkje minst om det folkelege festlivet og hans eiga rolle som spelmann. For Harald Rudi var spelmann. Musikkinteressa vart vekt tidleg – artikkelen hans frå 2004 fortel levande om dette. Ein må kjenne suget etter tonar og kjenne tonen og musikken inni seg. Det sa han mange gonger. Det var derifrå det kom – innantilfrå, sa han. Han fekk da også eit langt musikkliv, ikkje minst i Arne Bergets kvartett, der han spelte bass i 17 år, – på det mest hektiske spelte dei til dans fleire gonger i veka. Og han opplevde mykje. Les meir
Filed under Biografiar, Menn, Musikk
Kufferkremmer Olai og avsløringar frå Ruste
Mykje triveleg i Fronsbygdin i år! Har du skaffa deg boka? Ei julegåve?
Filed under Informasjon
Husmannsguten som berga Veikle
Vegen til Veikle gjekk via Napoleon: «Han ruvde lite da han gjekk av skipet, men da han kom på hesteryggen, tok han seg røsleg ut.»
IVAR KLEIVEN: Knut Veikle var ein husmannsgut frå ein plass under Kjørøm som heitte Gamelsletta. Da han nådde soldatåra, var han ein kar som heldt sine 3 alner på høgd, framifrå velvaksen og ein utskjølt staut og vakker ungdom, og derfor vart han skrive til «livgarden» tilfots i København og stod ved ho ei tid. Les meir
Filed under Biografiar, Jordbruk, Kommunikasjon, Menn
Fron historielag er ein idealistisk organisasjon. Vil du bidra til at ho lever vidare? Støtt det arbeidet Fron historielag gjer her og på andre område. Bli medlem. Berre 250 kroner til konto 2095 32 92735, Fron historielag, 2640 Vinstra. Oppgje epostadresse. La oss gjere dette saman.
Her er det ikkje berre grundig gards- og slektshistorie. Hovdhaugen skriv òg om utvandring og utflytting, om husmenn og tilhøvet mellom husmann og bonde og fleire andre tema. Denne boka må ein berre ha i hylla! Bind 1 om Nord-Fron er utseld. Har du eit eksemplar ståande og vil selje, er historielaget kjøpar. 
Ragnar Øvrelid
"Eg vonar at ei bok som denne vil styrkje kjærleiken til og vørdnaden for bygdemålet. Dei norske bygdemåla er i slekt med dei fremste kulturspråka i verda."
Ragnvald Einbu: Kristningsmøtet på Hundorp 1021
Fron historielag 